فاطمه دختر محمّد ملقّب به زهرا (به عربي: فاطِمَةُ اَّهراء بنت محمّد؛ زاده? 20 جمادي‌الثاني بين 35 تا 45 عام‌الفيل برابر 18 تا 8 پيش از هجرت در مکّه – درگذشته? 13 جمادي‌الاول يا 3 جمادي‌الثاني 11 هجري قمري در مدينه) دختر محمّد و خديجه، همسر علي بن ابي‌طالب، و مادر حسن بن علي و حسين بن علي است. او کوچک‌ترين دختر محمّد و تنها فرزندش بود که از خود فرزنداني باقي گذاشت، که به «سيد» يا «شريف» مشهورند. در تاريخ تولد فاطمه اختلاف بسياري هست. اما دو قول پنج سال پيش از بعثت و پنج سال پس از آن رايج‌تر است.
فاطمه در کودکي مستقيماً زير نظر پدر و مادرش رشد يافت؛ و جوانيش را در دوران دشوار کار تبليغي پدرش گذرانيد. فاطمه در محاصره? شعب ابي‌طالب مادرش را از دست داد. پس از هجرت به مدينه، در سال دوم هجري با علي بن ابي‌طالب ازدواج کرد و چهار يا پنج فرزند به دنيا آورد. در سال يازدهم هجري، پس از درگذشت پدرش، به دفاع از علي بن ابي‌طالب در جانشيني پيامبر پرداخت و خطبه? فدکيه را در مسجد پيامبر براي دفاع از حقّ خويش در مورد فدک ايراد کرد. او احتجاج‌هاي بسياري با ابوبکر و عمر کرد، اما اين احتجاج‌ها سودي نبخشيد. در جريان اين وقايع، عمر و گروهي از همراهانش به‌قصد گرفتن بيعت به خانه? علي رفته و در آنجا با مقاومت علي و فاطمه و طرفدارانشان روبرو شدند. سرانجام فاطمه زهرا با خشم از ابوبکر و عمر و بي خرسندي از ايشان درگذشت. او نخستين کس از خانواده? محمّد است که پس از محمّد درگذشت. تاريخ درگذشتش را از سي روز تا شش ماه پس از محمّد آورده‌اند، اما دو قول هفتادوپنج روز و نودوپنج روز رايج‌تر و معتبرتر است. محل دفن فاطمه زهرا نامشخص و مورد اختلاف است. با اين همه، سه جاي محتمل‌تر است: نخست در روضه? نبوي ميان قبر و منبر پيامبر، دوم در خانه? خود فاطمه زهرا که اکنون در مسجد النبي قرار گرفته‌است، و سوم در قبرستان بقيع.
به‌رغمِ گزارش‌هاي مذهبي فراواني که درباره? فاطمه هست، منابع تاريخي درباره? وي اندک است. وي از شخصيت‌هاي بسيار محترم نزد همه مسلمانان به‌ويژه شيعيان است. منابع اهل سنت شخصيت فاطمه را همچون بانويي پرهيزکار و باايمان مي‌نمايند و زندگي زاهدانه و شخصيتش را به‌عنوان الگوي تقوا مي‌ستايند. وي يکي از چهارده معصوم در نزد شيعيان دوازده‌امامي به‌شمار مي‌رود که داراي مقامات ويژه? معنوي مانند طهارت و عصمت است. همچنين وي از اهل بيت محمّد و يکي از پنج تن آل عباست. فاطمه در رويداد مباهله نيز نقش داشته‌است. براساس احاديث و روايات اهل سنت و شيعه، 135 آيه? قرآن درباره? فاطمه است. سوره‌هاي «انسان»، «قدر» و «کوثر» و آيات «مباهله»، «تطهير»، «نور» و «مَوَدَّت» برخي از اين سُوَر و آيات هستند. مصحف فاطمه، خطبه‌هاي «فدکيه» و «عيادت»، «حديث لوح فاطمه» و «دعاي نور» از آثار به‌جاي‌مانده از اويند.
درباره این سایت